İnsanlar saldırı altındayken, kavga etme ya da kaçma reaksiyonumuz tetiklenir ve aynı şey bitkiler için de geçerlidir ama maalesef onlar kaçamazlar. Ancak bunun yerine işe yarar silahları vardır.
Araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalarda elde edilen yeni videolar, insanların bitkilere bakışını daha da değiştirecek türden…
14 Eylül’de Science dergisinde yayınlanan Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden bir araştırma, bitkiler yaralandığında, insanlarda ve diğer hayvanlarda bulunan ağrı/acı yanıtına benzer şekilde, bitkinin gövdesinde ve organlarında sinir sistemi benzeri bir sinyal yaydığını ortaya çıkardı.
Bir insan yaralandığında, vücudumuzdaki duyusal hücreler sinir sistemimizi nörotransmiter glutamatın salınması için uyarır. Bu, beynimizin bir parçasını adrenalini serbest bırakmaya teşvik eder, bu da kavga ya da kaçış anında nasıl davranacağımızı belirler.
Bitkilerin sinir sistemi yoktur, ancak yaralı bitkilerin, bu yeni çalışmanın arkasındaki bilim insanları tarafından yakalanan videoları, saldırıya uğradıklarında kendi kavga et ya da kaç güdülerine sahip olduklarını göstermektedir.
Videoda bitkinin tırtıl tarafından yendikten hemen sonraki tepkisi gösteriliyor.
Sinir sisteminden yoksun olduklarından, bitkilerin nörotransmitterleri yoktur, ancak hala glutamatları vardır. Videoda, bir bitki bir tırtıl tarafından ısırılıyor ve ısırık bölgesinde glutamat salınımı oluyor. Bu, bitkinin tüm vücudu boyunca hızlı bir şekilde yayılacak olan bir kalsiyum dalgasını harekete geçiriyor ve bu da bitkinin kendi stres hormonunu serbest bırakmasını tetikliyor.
Bitkilerin Acıya Olan Tepkisi
İlk kez kaydedilen bu şaşırtıcı video, bitkinin herhangi bir acıya olan tepkisinin gövdesi boyunca ne kadar hızlı bir şekilde yayıldığını gösteriyor. Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden yapılan bir açıklamaya göre, sinyalin bitkinin her bir uç noktasına ulaşması, saniyede yaklaşık bir milimetre hızla hareket etmesiyle iki dakikadan az sürüyor.
Bitki, vücudunun içinden geçen sinyale sahip olduğunda, şimdi saldırının altında olduğunu ve tehdide doğru tepki verebileceğini fark eder.
Yaralanmamış bir yaprağın bir kenarı, uzak bir yaprak yaralandıktan sonra kalsiyum akışını gösterir (Simon Gilroy)
Bilim insanları (sayesinde bizler de) son zamanlarda yapılan çalışmalar ile bitkilerin bu tepkisinden haberdar oldular, ancak fenomeni yakalayamadılar ya da nereden geldiğini anlamadılar.
Wisconsin-Madison Üniversitesi’ndeki botanik profesörü ve gazetenin yazarlarından Simon Gilroy, “Bir yaprak yaralarsanız elektrik yükü alırsınız ve bitki üzerinde hareket eden bir yayılma elde edersiniz” diyor ve ekliyor “Fakat sistemin arkasında ne olduğunu bilmiyorduk.”
Araştırmacılar bitkilerin saldırıya uğradıklarında içlerinde neler olduğunu görebilmek için, salınan kalsiyumun çevresinde parlak bir protein üretiminin gerçekleşeceği şekilde bitkileri genetik olarak değiştirdiler. Bu, yaralandıktan sonra bitki boyunca akan kalsiyum dalgasını görmelerine izin verdi.
Çalışmayı yürüten araştırmacılar, bitkinin yapraklarından birine doğrudan uygulanan glutamat cevabını kayda aldılar.
Bitkilere Uygulanan Testler ve Tepkiler
Araştırmacılar bitkileri yaralamak ve glutamat tepkilerini tetiklemek için tırtıl ısırıkları, makas ile yaprak kesimi ve kırma yaraları testlerini kullandılar. Bitkinin yara aldığı kısımdaki uyarı sinyali tüm vücudu boyunca gönderildikten sonra, yapraklar, yaklaşan saldırılara karşı onları korumak için savunma ile ilgili hormonlarını serbest bırakmaya başladı.
Serbest bırakılan bu savunma hormonları arasında, diğer yırtıcıları yok eden zararlı kimyasalların yanı sıra onarım sürecini başlatmak için kimyasal maddeler de yer alıyor.
Bitkinin sakatlığa verdiği cevap, bir insanın veya başka bir hayvanın kavga et ya da kaç cevabı ile tamamen aynı değildir, ancak bu tamamen ona uyarlanmış kendi versiyonudur.
Floresan bir raportörle görselleştirilen kalsiyum, uzaktaki bir kanala zarar vermesi nedeniyle bitkinin vaskülatüründen akıyor ( Simon Gilroy)
Bitkiler, insanlarda olduğu gibi acı hissetmeyebilir, ancak bu yeni keşif, yaralanmalara ve saldırılara dikkat çekici şekilde, tıpkı bizimde içinde bulunduğumuz tüm canlılar ile benzer şekilde yanıt verdiğini göstermektedir.
Bu içeriği okduktan sonra şöyle yemyeşil, güzel yapraklı salataların tadını çıkarmak için oturduğunuzda, bitkilerin yol boyunca bıraktığı tüm glutamatları düşünmemeye çalışın.
Çeviri ve Derleme: Popüler Tarım | Bilim
https:// allthatsinteresting.com/plants-defense-mechanism – Plants’ Response To Being Eaten Is Very Similar To Our Response To Pain, Researchers Prove [21.09.2018]
https:// news.wisc.edu/blazes-of-light-reveal-how-plants-signal-danger-long-distances/ – Blazes of light reveal how plants signal danger long distances [21.09.2018]
Başlık yanıltıcı. Bitkiler “acıya” tepki vermiyor, ısırık bölgesinde glutamat salgılayarak kendi savunma sistemlerini harekete geçiriyorlar. Yazıdaki mantıkla “Futbol topları acıya bizim gibi tepki vererek tekmelendikleri zaman kaçıyorlar” diyebiliriz. Halbuki bu etki-tepkiye örnektir, acıya değil. Acı hissedilmesi için sinir sisteminin olması gerekir ve bitkilerin sinir sistemi yoktur.
Keşke yazıyı başından sonuna kadar okusaydınız.